Reade start met een wetenschappelijk onderzoeksproject om de effecten van de Wim Hof methode voor mensen met een dwarslaesie te onderbouwen.
Dwarslaesie
Bij een dwarslaesie zijn de zenuwbanen in het ruggenmerg geheel of gedeeltelijk beschadigd. Het contact tussen hersenen, zenuwen, spieren en organen is verstoord. Een dwarslaesie kan ontstaan door een ongeval, ontsteking, tumor of bloeding.
De gevolgen van een dwarslaesie variëren en zijn afhankelijk van de plaats (hoogte) in het ruggenmerg en van de ernst van de beschadiging. Verlammingen van spieren en gevoelsverlies treden op onder de plaats van de beschadiging. Hoe hoger de dwarslaesie, hoe meer zenuwen er niet meer onder controle van de hersenen staan. Bij een complete dwarslaesie zijn de zenuwen in het ruggenmerg geheel beschadigd en is er geen gevoel en (vrijwillige) beweging meer mogelijk onder de laesie. Bij een incomplete dwarslaesie is het ruggenmerg gedeeltelijke beschadigd en zijn bepaalde functies nog te gebruiken en is de kans op (gedeeltelijk) herstel groter.
Naast problemen met bewegen en voelen kunnen o.a. de darmen, blaas, bloeddruk, ademhaling en temperatuur ontregeld raken. Daarnaast wordt een dwarslaesie vaak geassocieerd met een verstoring van het immuunsysteem en chronische ontstekingen, en komen slaapproblemen, spasticiteit en pijn vaak voor.
Om de dwarslaesiepatiënt zo goed mogelijk met deze gevolgen om te laten gaan, of soms zelfs te helpen verminderen, wordt er gebruik gemaakt van multidisciplinaire revalidatie, voornamelijk bestaand uit medicatie, fysiotherapie en ergotherapie.
Wim Hof methode
Onderzoek naar de Wim Hof methode toonde aan dat het toepassen van deze methode onder andere resulteert in een verzwakking van de pro-inflammatoire innate, d.w.z. ontstekingsbevorderende aangeboren, immuunreactie bij gezonde proefpersonen (Kox et al., 2013). Maar ook bij patiënten met axiale spondyloartritis, mensen met gewrichtsontstekingen vooral in het bekken en wervelkolom, werden positieve effecten gevonden op o.a. de immuunrespons en kwaliteit van leven (Buijze et al., 2019). Gezien deze positieve resultaten ontstond de vraag of deze methode wellicht ook zou leiden tot een betere gezondheid en kwaliteit van leven bij mensen met een dwarslaesie.
In 2017 heeft Wim Hof twee sessies gehouden bij Reade met o.a. mensen met een dwarslaesie als deelnemer. In deze sessies werd gefocust op ademhaling en mindset/concentratie. Opvallend was dat iedereen de techniek kon toepassen en dat deelnemers zeer enthousiast, geïnteresseerd en nieuwsgierig waren naar wat er allemaal gebeurde in hun lichaam d.m.v. deze ademhalingsoefeningen. Vanwege deze eerste positieve ervaringen is er vervolgens een pilot gestart.
Resultaten pilot
De pilot bestond uit vier trainingssessies (1 trainingssessie/week voor 4 weken) met Wim Hof en zijn team. Hierbij stonden de ademhaling en mindset centraal. Daarnaast moesten mensen zelf elke dag oefenen met de Wim Hof Methode app. Voordat de trainingssessies begonnen en na de trainingssessies zijn er testen uitgevoerd om mogelijke veranderingen in kaart te brengen wat betreft slaap, vermoeidheid, pijn, stress gerelateerde klachten, spasticiteit en longfunctie.
In totaal volgden 11 personen met een dwarslaesie en 1 persoon met MS de training. Op groepsniveau werd een significante vooruitgang gevonden in longfunctie (spirometrie-uitkomsten: +5%, p=0.025), stemming (Mental Health Index: 69->76, p=0.04), hyperventilatie (Nijmeegse vragenlijst Hyperventilatie: 8.9->12.7, p=0.03), en een trend wat betreft afname in ongemak als gevolg van spasticiteit (p=0.09). Daarnaast gaven deelnemers ook aan zelf positieve effecten te ervaren (o.a. verbeterde energie, verminderde pijn, weer kunnen hoesten).
Vervolgonderzoek
Gezien de positieve resultaten van de pilot, willen we graag een wetenschappelijk onderzoek opzetten om de effecten van de Wim Hof methode bij mensen met een dwarslaesie goed te kunnen onderbouwen. Aan de ene kant willen we de interventie in de pilot (ademhaling en mindset/concentratie) verder onderzoeken maar ook de meerwaarde van de blootstelling aan koude (ademhaling, mindset/concentratie én koude blootstelling). Om dit goed te onderzoeken is een randomized controlled trial nodig waarin de 2 interventiegroepen (1. Ademhaling & mindset, 2. Ademhaling & mindset & koude) tegen elkaar en tegen een controlegroep (geen interventie, alleen voor- en nametingen) worden afgezet.
Het doel van de studie is om te onderzoeken wat het effect is van het volgen van de 2 interventies van de Wim Hof Methode (1. Ademhaling & mindset, 2. Ademhaling & mindset & koude) op de fysieke en mentale gesteldheid van mensen met een dwarslaesie. De 2 interventiegroepen zullen met elkaar worden vergeleken en ook worden afgezet tegen een controlegroep die geen interventie ontvangt. Vijfenveertig personen met een dwarslaesie zullen worden geïncludeerd in deze studie. Deze personen zullen worden gerandomiseerd over de 2 interventiegroepen en de controlegroep (N=15 in elke groep).
De interventie duurt 6 weken. Elke week zal er één gezamenlijke oefensessie plaatsvinden onder begeleiding van Wim Hof of een van zijn instructeurs. Daarnaast moeten de interventiegroepen dagelijks thuis oefenen. Om de ademhaling en mindset thuis te oefenen wordt er gebruik gemaakt van de Wim Hof Methode app.
Maand 1-4 zal worden gebruikt om het protocol verder uit te schrijven en een METC-aanvraag te doen. Vervolgens zal in maand 5-8 de interventie en bijbehorende metingen worden uitgevoerd. In maanden 9-12 zullen de data worden geanalyseerd en zal er een artikel worden geschreven.